Η θεσμοθέτηση του γάμου δεν αποτελεί πάντα μια υγιή και παραγωγική σχέση με κοινούς στόχους και όραμα μεταξύ των συζύγων. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο γάμος μπορεί να φτάσει σε ένα σημείο όπου δεν είναι πλέον λειτουργικός και να οδηγήσει σε αδιέξοδο. Ιδίως όταν δεν είναι δυνατό να επιτευχθεί συναίνεση για το διαζύγιο, είτε επειδή ένας από τους συζύγους δεν συμφωνεί, είτε επειδή δεν μπορεί να βρεθεί κοινή συμφωνία για τον τρόπο που θα ρυθμιστούν οι σχέσεις τους μετά τον γάμο, ιδίως όσον αφορά τα παιδιά και την περιουσία που αποκτήθηκε κατά τη διάρκεια του γάμου. Σε αυτές τις περιπτώσεις, όταν υπάρχει ασυμφωνία και διαφωνία σε ουσιαστικά θέματα που προκύπτουν από τον γάμο και το συναινετικό διαζύγιο είναι αδύνατο, η μοναδική επιλογή που παραμένει είναι το διαζύγιο με αντιδικία.
Κάτω από ποιες συνθήκες μπορεί κανείς από τους συζύγους να ζητήσει το διαζύγιο με αντιδικία;
Σύμφωνα με το άρθρο 1439 του Αστικού Κώδικα, κάθε ένας από τους συζύγους έχει το δικαίωμα, κατά τον νόμο, να αιτηθεί το διαζύγιο όταν οι σχέσεις μεταξύ τους έχουν ταραχθεί τόσο έντονα, εξαιτίας κάποιου λόγου που σχετίζεται με τον εναγόμενο σύζυγο, ώστε η συνέχιση του γάμου να είναι ανυπόφορη για τον αιτούντα το διαζύγιο. Είναι σημαντικό να σημειώσουμε ότι ο νομοθέτης εισήγαγε αυτό το κριτήριο του ισχυρού ταραχώντος του γάμου για να διασφαλίσει ότι το διαζύγιο θα πρέπει να ζητείται μόνο όταν υπάρχουν σοβαροί λόγοι και όχι απλώς μια κρίση στον γάμο.
Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία και τις αποφάσεις των δικαστηρίων, ο όρος “κλονιστικός λόγος” αναφέρεται σε οποιοδήποτε γεγονός ή κατάσταση που μπορεί να προκαλέσει τη διάλυση μιας συζυγικής σχέσης. Παραδείγματα τέτοιων κλονιστικών λόγων περιλαμβάνουν παραβάσεις της υποχρέωσης για συμβίωση, όπως αδικαιολόγητες απουσίες από το σπίτι, αποφυγή των γενετήσιων σχέσεων, χρήση βίας για την πραγματοποίηση συνουσίας, αδιαφορία για τον άλλον σύζυγο, προσβολές και γενική κακοποίηση του άλλου συζύγου, ύβρεις, έλλειψη σεβασμού, βίαιες αντιδράσεις, παραμέληση της ψυχαγωγίας, διαρκείς σκηνές ζήλοτυπίας και άλλα παρόμοια. Πρέπει να σημειωθεί ότι η λύση του γάμου μετά από αίτηση ενός από τα δύο μέρη είναι δική τους απόφαση και μπορεί να γίνει με συναινετικό τρόπο ή με αίτηση διαζυγίου στα δικαστήρια.
Άλλοι λόγοι που μπορούν να αποτελέσουν σημαντικές αιτίες για τον σοβαρό διακανονισμό της έγγαμης σχέσης περιλαμβάνουν την παραβίαση της εμπιστοσύνης και της πίστης μεταξύ των συζύγων, την ανεπαρκή ρύθμιση της συνύπαρξης στον γάμο, τους περιορισμούς στην επαγγελματική και εξωεπαγγελματική δραστηριότητα του συζύγου, τη μη τήρηση των κανόνων για τη φροντίδα των παιδιών από και των δύο γονέων, την αποτυχία στην συμβολή στις οικογενειακές ανάγκες, όπως απαιτούνται από τον νόμο, την αμαρτωλή και ηθικά αμφισβητούμενη συμπεριφορά του συζύγου, όπως το έγκλημα κατά τρίτων ατόμων, καθώς και ανυπαίτιες καταστάσεις, όπως η ασυμβατότητα χαρακτήρων, οικονομικά προβλήματα, διαφορές σε επίπεδο παιδείας και κοινωνικής θέσης, διαφορές στην ηλικία, αδυναμία στην εκπλήρωση των σεξουαλικών αναγκών, το αλκοόλ, το ναρκωτικά, ψυχολογικές ασθένειες και μολυσματικές ασθένειες που μπορούν να μεταδοθούν σε άλλα άτομα.
Για να ενημερώνεστε πρώτοι για όλα τα νέα γεγονότα στον τομέα του νόμου, παρακαλούμε να έχετε πρόσβαση σε αξιόπιστες και ενημερωμένες πηγές πληροφόρησης.
Τα μαχητά τεκμήρια αναφέρονται στη δυνατότητα του ενάγοντος να αποδείξει ότι, παρά τον ισχυρό κλονισμό της εγγάμου συμβίωσης που προκλήθηκε από το μαχητό τεκμήριο, η συνέχιση του γάμου δεν έγινε ανυπόφερη για τον ενάγοντα.
Οι κατηγορίες των μαχητών τεκμηρίων που προβλέπει ο νόμος είναι οι εξής:
- Διγαμία: Αναφέρεται στην περίπτωση που ο ένας σύζυγος παντρεύεται ξανά πριν λυθεί ο προηγούμενος γάμος με διαζύγιο, θάνατο, ή ακύρωση.
- Μοιχεία: Αναφέρεται στην περίπτωση σαρκικής επαφής ενός συζύγου με τρίτο πρόσωπο, αδιάφορα αν αυτή προσπαθεί να επιτύχει γενετήσια ικανοποίηση. Η έννοια της μοιχείας δεν περιορίζεται στο φύλο των ενεμπλεκομένων, αλλά εστιάζει στην παραβίαση της συζυγικής πίστης.
- Εγκατάλειψη: Αναφέρεται στην πλήρη διακοπή της συμβίωσης χωρίς εύλογη αιτία, με την παρουσία φυσικής απουσίας και ψυχικής αδιαφορίας με σκοπό τη διάλυση της συμβίωσης.
- Επιβουλή της ζωής: Αναφέρεται σε πράξεις ή παραλείψεις που δείχνουν την πρόθεση ενός συζύγου να επιβληθεί θανάτου στον άλλον, με εμφανή δράση, ανεξαρτήτως ενδόμυχων σκέψεων.
- Ενδοοικογενειακή βία: Αναφέρεται στην άσκηση βίας εντός της οικογένειας και έχει νομική κάλυψη με τον νόμο Ν 3500/2006.
Με τον νόμο αυτό, άλλαξε η διάταξη του άρθρου 1439 παράγραφος 2 του Αστικού Κώδικα, προστέθηκε ένα πέμπτο κριτήριο για τον ισχυρό κλονισμό της έγγαμης σχέσης. Συγκεκριμένα, πρόκειται για την ενδοοικογενειακή βία, είτε αυτή είναι σωματική είτε ψυχολογική, καθώς και τον συνδυασμό αυτών των δύο.
Αυτό που ήταν προηγουμένως αναγκαίο, δηλαδή η τετραετής διάσταση για τον κλονισμό του γάμου σε περίπτωση αντιδικίας, πλέον δεν ισχύει, λόγω του άρθρου 14 του Νόμου 3719/2008. Τώρα, το άρθρο 1439 παράγραφος 3 του Αστικού Κώδικα ορίζει ότι, αν οι σύζυγοι βρίσκονται σε συνεχή διάσταση για τουλάχιστον δύο χρόνια, ο κλονισμός τεκμηριώνεται αμάχητα και μπορεί να αιτηθεί διαζύγιο, ακόμα και αν ο λόγος του κλονισμού αφορά τον αιτούντα το διαζύγιο. Η περίοδος της διάστασης υπολογίζεται κατά τη διάρκεια της δικαστικής διαδικασίας και δεν διακόπτεται από μικρές διακοπές που ενδεχομένως πραγματοποιούνται στην προσπάθεια αποκατάστασης της σχέσης μεταξύ των συζύγων.
Αυτή η τροποποίηση επιτρέπει στους δικηγόρους που ασχολούνται με υποθέσεις διαζυγίων, ιδίως όσον αφορά τις υποθέσεις αντιδικίας, να παρέχουν αποτελεσματική συνδρομή στους πελάτες τους. Η διάταξη του άρθρου 1439 παράγραφος 3 του Αστικού Κώδικα τροποποιήθηκε πλήρως από το άρθρο 14 του Νόμου 3719/2008, έτσι ώστε να αναγνωρίζει αμάχητα τον ισχυρό κλονισμό του γάμου μετά από τουλάχιστον δύο χρόνια διάστασης.