Σύμφωνα με τον Ελληνικό Αστικό Κώδικα, ο σύζυγος που βρίσκεται σε διάσταση ή έχει χωρίσει με διαζύγιο έχει δικαίωμα σε διατροφή από τον άλλο σύζυγο, εάν πληρούνται οι εξής προϋποθέσεις:
- Ο δικαιούχος σύζυγος πρέπει να είναι αδυναμίας αυτοδιατροφής, δηλαδή να μην είναι σε θέση να καλύψει τις ανάγκες του για διαβίωση με τα δικά του εισοδήματα ή περιουσία.
- Ο υπόχρεος σύζυγος πρέπει να έχει την οικονομική δυνατότητα να προσφέρει διατροφή.
Το ποσό της διατροφής πρέπει να είναι ανάλογο με τις ανάγκες του δικαιούχου και την οικονομική δυνατότητα του υπόχρεου. Οι ανάγκες του δικαιούχου βασίζονται στο επίπεδο διαβίωσης που είχε κατά τη διάρκεια του γάμου, ενώ οι οικονομικές δυνατότητες του υπόχρεου λαμβάνονται υπόψη με βάση τα εισοδήματά του και την περιουσία του.
Το ποσό της διατροφής μπορεί να προσαρμοστεί ανάλογα με τις αλλαγές στις ανάγκες του δικαιούχου ή την οικονομική κατάσταση του υπόχρεου.
Η διατροφή μπορεί να παρέχεται ως χρήματα, είδη διαβίωσης ή και τα δύο.
Η υποχρέωση παύει να υπάρχει σε περιπτώσεις όπως:
- Ο δικαιούχος σύζυγος μπορεί να αυτοδιατραφεί.
- Ο υπόχρεος σύζυγος απελθεί.
- Ο δικαιούχος σύζυγος παντρευτεί ξανά.
Σημειώνεται ότι η διατροφή που παρέχεται κατά τη διάρκεια της διάστασης στοχεύει στη διατήρηση του ίδιου επιπέδου διαβίωσης, ενώ μετά το διαζύγιο αποτελεί μέσο πρόνοιας για τον σύζυγο που δεν μπορεί να αυτοδιατραφεί. Επιπλέον, η διατροφή κατά τη διάρκεια της διάστασης μπορεί να είναι προσωρινή, ενώ μετά από αμετάκλητο διαζύγιο μπορεί να αξιώσετε διατροφή για την μεταγαμιαία ζωή.
Ο τρόπος αξίωσης διατροφής από τον σύζυγο μπορεί να γίνει είτε μέσω δικαστικής διαδικασίας είτε εξωδικαστικά με συμφωνία των εμπλεκομένων μερών.
Στην περίπτωση δικαστικής αξίωσης, ο δικαιούχος σύζυγος μπορεί να καταφύγει στο Μονομελές Πρωτοδικείο και να ζητήσει τη χορήγηση διατροφής μέσω ασφαλιστικών μέτρων και προσωρινής διαταγής (ταχύρρυθμες διαδικασίες) ή μέσω αγωγής. Στην αγωγή και στο δικόγραφο της αξίωσης διατροφής του συζύγου πρέπει να περιγράφονται οι προϋποθέσεις για τη χορήγηση διατροφής, καθώς και το ποσό που απαιτείται.
Στην περίπτωση εξωδικαστικής αξίωσης (όταν οι ενδιαφερόμενοι συμφωνήσουν εκτός δικαστικής διαδικασίας), ο δικαιούχος σύζυγος μπορεί να απευθυνθεί στον υποχρεούμενο σύζυγο και να ζητήσει τη χορήγηση διατροφής. Αν ο υποχρεούμενος σύζυγος συμφωνήσει να καταβάλει διατροφή, οι δύο σύζυγοι μπορούν να συντάξουν ένα γραπτό συμφωνητικό διατροφής, το οποίο πρέπει να υποβληθεί στον δικαστή για επικύρωση.
Συνοψίζοντας, η αξίωση διατροφής από τον σύζυγο μπορεί να πραγματοποιηθεί είτε μέσω δικαστικής διαδικασίας είτε εξωδικαστικά μετά από συμφωνία των μερών.